Comunicare en COPD : eerste resultaten van een klinische studie

LUIK, 25 september 2021 – Comunicare – Eerste resultaten van een haalbaarheids- en doeltreffendheidsstudie van een vereenvoudigde mobiele toepassing voor zelfeducatie en zelfmonitoring voor patiënten met ernstige chronische obstructieve longziekte in de regio Luik – door Dr Jean-Baptiste Duquenne, onder supervisie van Dr Hélène Van Cauwenberge

Introductie

In België lijden naar schatting 400 000 Belgen aan chronisch obstructief longlijden (COPD). Een deel van de ziektelast komt van exacerbaties, die leiden tot een verslechtering van de levenskwaliteit alsook een aanzienlijke consumptie van medische middelen. De preventie van COPD exacerbaties wordt geholpen door patiënten empowerment, steunend op educatie en zelfmonitoring. Het is in deze context dat de telegeneeskunde haar volledige betekenis krijgt. Ze presenteert zich in verschillende vormen of het nu gaat over didactiek, versterking van goede praktijken, revalidatie op afstand of thuismonitoring. Deze telemonitoring, die vaak naar voren geschoven wordt voor de preventie van exacerbaties, krijgt de kritiek te ingewikkeld te zijn voor dagelijks gebruik.

Doelstellingen en methode

Wij willen een vereenvoudigde digitale applicatie maken “voor de patiënt, door de patiënt” die autonoom wordt beheerd, zonder de ondersteuning van een gezondheidsprofessional. De patiënt is verantwoordelijk voor zichzelf. In deze prospectieve studie bestuderen we de haalbaarheid en de effecten van onze digitale zorgkameraad, ontwikkeld volgens een methode voor zelfeducatie en zelfmanagement. We includeren patiënten met ernstige COPD, GOLD III tot IV klasse C/D volgens de GOLD-classificatie van 2019. Na de installatie van de app wordt de patiënt uitgenodigd het didactische deel van de app door te nemen. Vervolgens vult hij het deel voor zelfmonitoring minstens drie keer per week in, maar zo vaak als hij wilt. Een evaluatie via spirometrie en vragenlijsten wordt uitgevoerd bij inclusie, op drie maanden en op 6 maanden, de duur van de studie. Het primaire doel is een afname van het aantal hospitalisaties voor COPD exacerbaties. De secundaire doelen zijn onder andere een evaluatie van de levenskwaliteit en de therapietrouw.

Resultaten

Door de lockdown voor de COVID-19 pandemie is onze rekrutering beperkt moeten blijven tot 14 patiënten. Ondanks dat het primair doel, een afname van het aantal hospitalisaties voor COPD exacerbaties, niet bereikt is, moeten bepaalde resultaten benadrukt worden. De coderingsratio is uitstekend, zonder vermoeidheid in de loop van de studie. Dit is gecorreleerd met het gevoel van gebruiksgemak van de app. Er werd een positieve correlatie geobserveerd tussen de coderingsratio en bepaalde secundaire doelen zoals een afname van het aantal hospitalisatiedagen, de CAT (COPD assessment test) en de therapietrouw. Merk op dat er een toename is van de angst-depressiescore, die te interpreteren is in de zeer bijzondere omringende context, namelijk de lockdown voor de COVID-19 pandemie.

Conclusie

De komst van nieuwe technologieën heeft de ontwikkeling van de telegeneeskunde mogelijk gemaakt. Het gebruik ervan bij COPD is veelbelovend maar noodzaakt nog aanpassingen. De hulpmiddelen moeten eenvoudig zijn in het gebruik en zijn niet geschikt voor elke patiënt, noch in elke situatie. De gemotiveerde kandidaten zullen er een betrouwbare en gepersonaliseerde bron van informatie in vinden evenals een hulp voor zelfmonitoring. Telegeneeskunde is bijzonder geschikt voor acute of destabiliserende situaties. Onze studie toont de haalbaarheid van een digitale zorgkameraad die de complexiteit van de computertool beperkt.